Opgroeien met een moeder met een laag zelfbeeld en een vader die emotioneel niet beschikbaar is

Het is een realiteit waarin ontzettend veel vrouwen (mensen) zijn opgegroeid: met een moeder met een laag zelfbeeld en een vader die emotioneel niet beschikbaar is (uitgegaan van een traditioneel gezin). Wat kunnen hiervan de gevolgen zijn als je eenmaal volwassen bent? Wat zou je kunnen ervaren, voelen, waar zou je mee kunnen worstelen, welke patronen horen bij deze geschiedenis? Ik heb de kern voor je proberen te verwoorden in deze blog. Met natuurlijk de disclaimer dat elk verhaal anders is, en dat andere dynamieken, gedragingen en trauma patronen elkaar vervolgens ook weer kunnen beïnvloeden.

Wanneer je als kind opgroeit met een moeder met een laag zelfbeeld dan krijg je als voorbeeld…

Iemand die altijd iets buiten zichzelf nodig heeft om zich goed te voelen of oké te zijn.

Iemand die zichzelf klein maakt, weinig ruimte in wil nemen, volgzaam is, zichzelf weinig uitdrukt, weinig tot geen behoeften heeft, nooit haar grenzen communiceert, weinig wensen, dromen en verlangens heeft, weinig tijd maakt voor plezier en ontspanning, iemand die klein denkt en naar deze gedachten leeft.

Iemand die identiteit haalt uit de vrouw zijn van, uit moeder zijn, soms werknemer zijn. Iemand die daarnaast meestal aandacht en waardering haalt uit klaar staan voor anderen, behulpzaam en attent zijn. Iemand die zichzelf wegcijfert om gezien te worden.

Een persoon die veelal gericht is op de buitenwereld in plaats van haar innerlijke wereld, die veelal leeft naar de verwachtingen van anderen, die niet goed weet wie ze is, zich druk maakt om oordelen en meningen van anderen, alles wat er over haar gezegd wordt als waarheid aanneemt. Iemand die zich aanpast aan het gezelschap waarin ze is.

Iemand die veel nodig heeft, of juist helemaal niks. Iemand die veel behoeften heeft en altijd bezig is om die behoeften te vervullen (soms ten koste van jou), of iemand die haar eigen (emotionele) behoeften volledig negeert en onbelangrijk maakt.

Dat je moeder een laag zelfbeeld heeft wil niet zeggen dat ze niet in staat is om jou liefde en aandacht te geven. Het is wel zo dat omdat ze zichzelf niet volledig kan zien, ze jou waarschijnlijk ook niet kan zien voor wie je echt bent. En omdat ze ergens het gevoel heeft dat ze niet waardig genoeg is, de liefde die ze voor jou voelt als haar kind waarschijnlijk minder kan stromen. De liefde tussen haar en haar eigen moeder, haar voedingsbron, stroomt namelijk ook niet (voldoende). Hierdoor uit ze haar liefde voor jou weinig, of minder, of op heel subtiele manieren.

Door haar lage zelfbeeld kan het zijn dat, omdat ze zo druk is met het vervullen van haar eigen behoefte, van haar eigen leegte, dat haar focus daarom minder op jou gericht is.

Vanuit haar lage zelfbeeld heeft ze waarschijnlijk een perfectionisme patroon ontwikkeld, een patroon dat haar een stukje eigenwaarde moet geven en er daarnaast voor moet zorgen dat ze zo min mogelijk afgewezen wordt of bekritiseerd (waardoor haar eigen overtuigingen over zichzelf worden bevestigd).

Als volwassene kan het hierdoor zijn…

Dat je moeite hebt om van jezelf te houden, dat je het gevoel hebt dat je niet goed genoeg bent of niet belangrijk genoeg. Je hebt moeite om het goede in jezelf te zien en te herkennen.

Dat je moeite hebt met zelfzorg, je verantwoordelijkheid te nemen voor je gezondheid en welzijn en dit thema belangrijk te vinden.

Dat je net als je moeder weinig prioriteit maakt van ontspanning, plezier. Sterker nog: dit is iets wat heel oncomfortabel voelt en waarbij je veel onrust ervaart.

Dat thema’s als grenzen, zelfzorg en behoeften vreemd voor je zijn.

Dat je niet goed weet wie je bent. Dat je wellicht zonder nadenken een leven bent gaan leiden dat niet helemaal de jouwe is, of dat je iets na bent gaan streven aan de hand van het voorbeeld wat je als kind hebt gekregen of de waarden van je opvoeders.

Dat je veel waarde hecht aan wat de buitenwereld denkt, vindt of doet en moeite hebt om je eigen pad te bewandelen, bij jezelf te blijven, je eigen binnenwereld leidend te laten zijn.

Dat de basis in jezelf nog wat wankel is. Je ervaart dat je ‘veel’ nodig hebt. Bevestiging, aandacht, verbinding, geaccepteerd worden.

Dat je je waarde haalt uit de rollen die je vervuld. Als partner, moeder misschien, in het huishouden, als vriendin, in je werk, als dochter.

Dat je een leegte in jezelf ervaart, een gevoel niet helemaal vol te zijn, niet in verbinding te staan met.

Dat je dagelijks zelftwijfel ervaart. Doe ik het wel goed? Doe ik wel genoeg? Mag ik er wel zijn? Vinden ze me wel leuk en aardig?

Dat je als reactie op die zelftwijfel en dat lage zelfbeeld ook een perfectionisme patroon hebt ontwikkeld. Een patroon dat ervoor moet zorgen dat je je nooit meer zo voelt zoals je je als kind regelmatig hebt gevoeld. Tekortschieten, klein, minderwaardig, niet goed genoeg, afgewezen.

Wanneer je als kind opgroeit met een vader die emotioneel niet beschikbaar is dan krijg je als voorbeeld…

Iemand die op emotioneel gebied onderontwikkeld is of niet ontwikkeld is. Je vader kent geen of weinig emotie en als hij emoties toont dan zijn dit de geaccepteerde emoties voor een man. Boosheid, frustratie, woede.

Iemand die heel rationeel is, zich niet goed kan inleven in de belevingswereld van de ander, iemand die empathie en compassie mist, vaak heel oplossingsgericht is.

Een vaderfiguur die moeite heeft met de emoties van zijn kind(eren). Die hier geen ruimte voor kan maken, niet goed weet wat te doen, die je niet kan troosten, je laat weten dat ‘je maar moet stoppen met huilen’. Iemand die bang is voor jouw gevoelens omdat deze werken als een trigger voor zijn eigen emotionele wereld (waarvan hij afgesloten is).

Iemand die weinig diepgang kent, die het graag wat meer oppervlakkig houdt, zich comfortabel voelt bij gesprekken over ditjes en datjes.

Een vaderfiguur die ongezonde copingmanieren heeft. Wanneer er iets speelt wat zijn aandacht nodig heeft, hij door een stressvolle periode gaat of met verlies te maken heeft zoekt hij zijn heil in sport, werk, alcohol, nieuwe projecten, hobby’s, tv kijken.

Iemand die moeite heeft om zich te verbinden met de ander doordat hij (deels) afgesloten is van zijn emotionele wereld. Iemand die niet snel dichtbij komt, mensen wat meer op afstand houdt. Hierdoor zijn relaties vaak oppervlakkig, stroef, zakelijk.

Als volwassene kan het hierdoor zijn…

Dat je een diepte leegte in jezelf ervaart door het gebrek aan (emotionele) verbinding met je vader in je kindertijd (maar ook nog steeds als volwassene). Je vader is namelijk ook die voedingsbron van liefde. Is er geen verbinding dan kan die liefde ook moeilijker stromen in jezelf.

Dat je je als volwassene aangetrokken voelt tot partners (mannen) die emotioneel niet beschikbaar zijn, evenals je vader. Omdat je vader enerzijds de blauwdruk is voor ‘de man’ in je leven. Maar ook omdat je als kind hebt ervaren dat er vanuit je vader geen ruimte was voor jouw emoties waardoor het voor jou als volwassene heel bekend en veilig voelt om een partner naast je te hebben die ook jouw emoties afwijst. Je zenuwstelsel en brein voelen zich comfortabel bij dit type man en je kinddeel wil altijd de realiteit van vroeger voortzetten.

Daarnaast heeft je innerlijke kind het verlangen om het verhaal wat ze vroeger geleefd heeft een ander einde te geven. Dit doe je door je partner te willen redden (veranderen) zodat hij op emotioneel wél beschikbaar wordt en jouw kinddeel alsnog die man in haar leven heeft waarmee ze zich op emotioneel niveau kan verbinden.

Je zult als volwassene echter gaan ervaren dat je je emotioneel niet beschikbare partner (zonder zijn medewerking, therapie) niet kunt veranderen en dat je hierdoor samenleeft met een kopie van je vader.

Iemand die (heel) rationeel is, met wie je moeilijk diepgaande gesprekken kunt voeren, iemand die zich niet kan inleven in jou, in jouw innerlijke wereld, zorgen en worstelingen.

Iemand die zich oncomfortabel voelt bij jouw (soms hevige) emoties.

Die niet echt kan luisteren en vaak meteen met oplossingen komt.

Met wie je een (diepere) verbinding mist waardoor je in de relatie altijd het gevoel hebt dat er iets mist.

Iemand die je eigenlijk helemaal niet goed kent, waarvan je geen idee hebt wat er speelt in zijn leven, wat hij denkt of voelt.

Een relatie die door gebrek aan kwetsbaarheid en openheid oppervlakkig voelt en daarmee niet vervullend is.

Een persoon die waarschijnlijk niet open staat voor zelfontwikkeling (of alleen op rationeel niveau) omdat de drempel hiervoor veel te hoog is waardoor de kans bestaat dat jullie elkaar ontgroeien.

Een thema in de relatie wat er op de langere termijn voor kan zorgen dat, wanneer jij wel groeit en heelt, je je aangetrokken gaat voelen tot mensen die wel die emotionele diepgang hebben.

In algemene context zal de ‘emotioneel niet beschikbare man’ een thema zijn in je leven. Je baas, een goede vriend, een collega, zij kunnen triggers voor je zijn en je doen herinneren aan de relatie met je vader als kind en al die momenten waarin je je emotioneel niet verbonden voelde, niet getroost werd, waarin je je niet aan moest stellen, je emoties rationeel werden opgelost of niet werden gevalideerd. Deze personen komen in je leven zodat jij de relatie met je vader en daarmee de wonden die door die relatie zijn ontstaan kunt helen.