Ik heb de afgelopen jaren veel moeite gedaan om de relatie met mijn ouders te verbeteren. Onze relatie was namelijk niet altijd zo goed, sterk en liefdevol als deze nu is. In deze blog deel ik een aantal stappen die belangrijk zijn geweest in dit proces. Ik hoop je wat overdenkingen en tools te bieden!
Voor ik deze stappen met je ga delen wil ik twee dingen even benadrukken:
Je kunt de relatie met je ouders alleen (met succes) verbeteren wanneer jij deze relatie echt op waarde schat en belangrijk genoeg vindt om er heel veel tijd en energie in te steken. Dit proces kan van tijd tot tijd best wel confronterend en pijnlijk zijn en veel van je vergen. Het verbeteren van de relatie met je ouders is een proces waarin jij (waarschijnlijk) het grootste deel van het werk doet. Een betere relatie met je ouders is daarom iets wat je echt heel graag moet willen. Wees eerlijk tegenover jezelf: is dit belangrijk genoeg voor je? (Geen veroordeling als dat niet zo is.)
Het is bijna onmogelijk om de relatie met je ouders te verbeteren als je als kind veel boosheid, wrok, verdriet of teleurstelling wat betreft je verleden en kindertijd met je meedraagt. Zolang jij niet aan jezelf en je verleden gaat werken blijft er iets tussen jullie instaan wat die liefdevolle relatie vrijwel onmogelijk maakt. De stappen die ik beschrijf in deze blog ben ik veelal gaan zetten toen ik al een aantal jaren onderweg was in mijn helingsproces en mijn grootste pijnen had doorleefd. De basis in een betere relatie met je ouders ligt dus (wat mij betreft) allereerst bij jezelf.
Ik heb talloze (oncomfortabele en pijnlijke) gesprekken gevoerd
In de beginjaren van mijn helingsproces heb ik 1-op-1 maar ook met mijn beide ouders talloze (vaak pijnlijke en oncomfortabele) gesprekken gevoerd. Ik heb hen verteld waar ik doorheen ging in mijn helingsproces, over de pijn die ik voelde, de trauma’s die ik heb ervaren, ik heb hen verteld wat ik ze verweet wat betreft vroeger, waar ik ze (nog) niet voor kon vergeven, wat er gevoelsmatig nog tussen ons in stond. Deze gesprekken waren voor mij alles behalve gemakkelijk (en ook voor hen behoorlijk confronterend en pijnlijk) maar werkten zo helend. Door mezelf uit te spreken hoefde ik niks meer op te kroppen, leefden mijn boosheid, frustratie en verdriet niet meer voort maar kregen ze een stem. Door het uitspreken ontstond er ruimte en lucht en konden we samen weer vooruit en bouwen aan een nieuwe basis.
Ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen voor mijn pijn en trauma’s
Wanneer je je pijnen eenmaal hebt uitgesproken is het niet zo dat je je meteen bevrijd voelt en nooit meer de behoefte voelt om het verleden nog eens ter sprake te brengen. In de beginjaren van mijn helingsproces voelde ik bij ieder conflict (en soms bij ieder gesprek) de drang om mijn ouders nogmaals te vertellen waar ik allemaal doorheen was gegaan, wat ze allemaal verkeerd hadden gedaan, waarin ze tekort zijn geschoten. Op een bepaald punt besefte ik me dat ik hoopte dat mijn pijn hierdoor minder zou worden of dat zij mijn pijn voor me zouden wegnemen. Het werkte niet. Ik zag in dat ik mijn verantwoordelijkheid moest gaan nemen voor mijn pijn, wonden en trauma’s. Ik had gesprekken met mijn ouders gevoerd, zij hebben naar mij geluisterd, en nu was het aan mij om mij om aan het werk te gaan en verder te helen. Wil je de relatie met je ouders verbeteren dan is het belangrijk dat je je beseft dat je hen niet verantwoordelijk kunt blijven houden voor je worstelingen. Er is een grens aan wat je ouders kunnen incasseren. Je kunt ze niet blijven verwijten wat ze hebben gedaan of hebben nagelaten. Dat zijn gevoelens die jij in jezelf moet oplossen en aangaan. Hoe tegenstrijdig dit soms ook voelt, ik weet he, maar jij moet aan het werk.
Ik heb gewerkt aan mij
Doordat ik de afgelopen jaren hard aan mezelf heb gewerkt merkte ik dat ik langzaam steeds minder nodig had van mijn ouders. Ik was niet meer het behoeftige kind wat ik voorheen was. Een kind dat vanuit haar pijnen een hoop nodig had: liefde, aandacht, bevestiging, complimentjes. Ik had nu een gezonde dosis zelfliefde, mijn grootste pijnen waren veelal geheeld, ik kon mezelf voor een groot deel geven wat ik nodig had. Hierdoor veranderde onze relatie ook. Ik had minder verwachtingen en behoeften, daardoor was er van mijn kant minder frustratie over het niet kunnen voldoen aan verwachtingen of het vervullen van bepaalde behoeften. Ik voelde me minder ‘het kind’ en meer een volwassene die naast haar ouders stond. Onze relatie werd meer gelijkwaardig voor mijn gevoel.
Ik doe moeite om mijn ouders beter te leren kennen
Het is als je eenmaal volwassen bent als kind heel gemakkelijk om de traditionele ouder kind rol aan te houden waarin je ouders veelal aandacht hebben voor jou, interesse tonen, moeite doen, maar er van de andere kant weinig initiatief is. Ik ben de afgelopen jaren steeds meer uit die rol gestapt. Ik ben interesse gaan tonen in mijn ouders en heb moeite gedaan om hen beter te leren kennen. Wie zijn ze? Wat drijft hen? Hoe leefden ze voor er kinderen kwamen? Waar worden ze gelukkig van? Wat willen ze nog met hun leven? Doordat ik mijn ouders beter leerde kennen (en ook hun achtergrond, worstelingen en kwetsbare kanten ontdekte) lukte het me steeds beter om een mens te zien in hen in plaats van een ouder. Hierdoor ontwikkelde ik meer compassie voor mijn ouders en ontstond er meer begrip en zachtheid van mijn kant.
Ik heb met mijn ouders gesprekken gevoerd over hun kindertijd
Naast dat ik talloze gesprekken met mijn ouders heb gevoerd over mijn kindertijd heb ik bijna nog meer gesprekken gevoerd met hen (veelal mijn vader, maar ook zeker met mijn moeder) over hun kindertijd. Benieuwd zijn naar hun achtergrond en verleden was ook een belangrijke stap in het proces van het verbeteren van de relatie met mijn ouders. Hoe zijn zij opgegroeid? Hoe was hun thuissituatie? Hoe was de relatie met hun ouders? Welke trauma’s hebben zij meegemaakt? Hoe waren zij als kind? Wat hebben ze gemist? Wat was er fijn aan hun jeugd? Hoe is hun verdere levenspad gelopen? Wanneer je weet waar je ouders vandaan komen, hoe zij opgegroeid zijn, met welke dingen zij worstelden en wat zij mee hebben gemaakt is het zoveel gemakkelijker om liefde en compassie te voelen voor je vader en moeder. Je begrijpt beter waarom zij zijn wie ze zijn, wat hen gevormd heeft, je kunt bepaalde verbanden gaan leggen. Omdat zij dit thuis hebben ervaren hebben zij dit zo ook in mijn opvoeding gedaan… Of omdat zij dit thuis niet hebben gekregen konden ze mij dat ook niet geven… Zij hebben deze moeilijkheden ervaren en daardoor… Praten met je ouders over hun kindertijd helpt om een imperfect mens te gaan zien in je ouders. Mensen met ook een geschiedenis en achtergrond die ook trauma’s, wonden, pijn en teleurstellingen met zich meedragen (en deze hoogstwaarschijnlijk niet geheeld hebben). Omdat ik met mijn ouders regelmatig praat over hun kindertijd (dit doe ik nog steeds) lukt het me om op bepaalde momenten (wanneer ik even niet het goede in hen kan ontdekken) een klein (gewond) kind in mijn ouders te zien. Een tool die ik vaak gebruik en die in plaats van boosheid, frustratie en verwijdering zorgt voor zachtheid, verbinding en liefde in mijn relatie met hen.
Ik investeer tijd en energie in onze relatie
Op een bepaald moment kreeg ik het inzicht dat ik de relatie met mijn ouders al die jaren nogal voor lief heb genomen. Ik nam weinig initiatief, ik ondernam weinig met mijn ouders, ik was veel met mezelf bezig en niet echt geïnteresseerd in hen. Mede door mijn groei en helingsproces ben ik mijn ouders en de relatie die ik met hen heb veel meer gaan waarderen en belangrijker gaan vinden. Ik besefte me dat als ik een goede en liefdevolle band met hen wil hebben ik daar iets voor moet doen. De laatste jaren ben ik daarom veel meer tijd en energie gaan investeren in ons contact. Er zijn kleine gewoonten ontstaan zoals wekelijks bellen met zowel mijn vader als moeder, ik organiseer uitjes, vorig jaar zijn we samen op vakantie geweest, dit jaar ben ik met mijn vader een weekje weg geweest. Sinds een aantal jaren komen mijn ouders elke maand naar mij en dan hebben we een hele middag quality time, doen we leuke dingen en voeren we (echte) gesprekken. We brengen niet zozeer veel meer tijd met elkaar door maar in de tijd die we met elkaar doorbrengen staan we veel meer in verbinding met elkaar. Ik merk dat mijn ouders zich gezien en gewaardeerd voelen en het fijn vinden dat ik meer tijd en energie in onze relatie steek en dat zie je weer terug in onze band.
Ik kies telkens weer de moeilijke en uitdagende in onze relatie
De relatie met mijn ouders is niet opeens perfect. Natuurlijk hebben we nog steeds miscommunicaties, lastige momenten, conflicten, zijn er triggers van beide kanten, is er onbegrip of hebben we moeite om elkaar te accepteren. Wanneer dit soort momenten zich voordoen ga ik ze alleen niet meer uit de weg of laat ik het erbij zoals ik vroeger vaak deed. Omdat mijn ouders belangrijk voor me zijn kies ik in mijn contact met hen elke keer de moeilijke weg. Ik zoek toenadering, ik doe moeite om het gesprek op gang te brengen als we een conflict hebben, ik bied mijn excuses aan, neem het initiatief, maak een afspraak om een gesprek te hebben als er iets tussen ons in staat of uitgesproken moet worden. Dit is lang niet altijd makkelijk maar ik merk dat de relatie hierdoor beter en sterker wordt en we veel snel ‘herstellen’ van moeilijkheden of uitdagingen.
Ik probeer mijn ouders te accepteren voor wie ze zijn
Ik zou willen dat ik zou kunnen schrijven dat ik mijn ouders helemaal heb geaccepteerd voor wie ze zijn maar dan zou ik liegen. Mijn ouders accepteren voor wie ze zijn en daarmee alle consequenties accepteren (wie ze niet zijn, wie ze niet voor mij kunnen zijn, wat ze me niet kunnen bieden of geven) vind ik een behoorlijk uitdagend proces waarin ik langzaam kleine stapjes maak. Ik heb me bijvoorbeeld lange tijd enorm verzet tegen het (zachte, zorgzame en meegaande) karakter van mijn moeder en ook op mijn vader had ik lange tijd van alles aan te merken. Dit stond een liefdevolle en gelijkwaardige relatie echt in de weg. (En logisch!) We hebben het als kind zo nodig om door onze ouders geaccepteerd te worden voor wie we zijn en de realiteit is dat heel veel (inmiddels volwassen) kinderen die acceptatie niet voelen, maar tegelijkertijd hebben ‘we’ zelf ook vaak moeite om onze ouders volledig te accepteren. Elkaar niet kunnen of willen accepteren voel je absoluut terug in de relatie en zorgt voor een hoop weerstand, verzet en frustratie. Naarmate ik groei als mens en meer zelfliefde ontwikkel lukt het me gelukkig om op een zachtere manier naar anderen en dus ook mijn ouders te kijken. Ook hebben de gesprekken met mijn ouders over vroeger en hun achtergrond zeker bijgedragen aan meer begrip voor en acceptatie over wie ze zijn.
Als mijn ouders er niet voor hadden opengestaan om die lastige en pijnlijke gesprekken te voeren, me keer op keer aan te horen (hoe pijnlijk dit ook voor hen was), te investeren in onze relatie, mij te ondersteunen waar ze konden in mijn helingsproces, waren we nooit op dit punt belandt. Ik ben hen hier daarom ontzettend dankbaar voor.
Foto: Unsplash
Ik heb de afgelopen jaren veel moeite gedaan om de relatie met mijn ouders te verbeteren. Onze relatie was namelijk niet altijd zo goed, sterk en liefdevol als deze nu is. In deze blog deel ik een aantal stappen die belangrijk zijn geweest in dit proces. Ik hoop je wat overdenkingen en tools te bieden!
Voor ik deze stappen met je ga delen wil ik twee dingen even benadrukken:
Je kunt de relatie met je ouders alleen (met succes) verbeteren wanneer jij deze relatie echt op waarde schat en belangrijk genoeg vindt om er heel veel tijd en energie in te steken. Dit proces kan van tijd tot tijd best wel confronterend en pijnlijk zijn en veel van je vergen. Het verbeteren van de relatie met je ouders is een proces waarin jij (waarschijnlijk) het grootste deel van het werk doet. Een betere relatie met je ouders is daarom iets wat je echt heel graag moet willen. Wees eerlijk tegenover jezelf: is dit belangrijk genoeg voor je? (Geen veroordeling als dat niet zo is.)
Het is bijna onmogelijk om de relatie met je ouders te verbeteren als je als kind veel boosheid, wrok, verdriet of teleurstelling wat betreft je verleden en kindertijd met je meedraagt. Zolang jij niet aan jezelf en je verleden gaat werken blijft er iets tussen jullie instaan wat die liefdevolle relatie vrijwel onmogelijk maakt. De stappen die ik beschrijf in deze blog ben ik veelal gaan zetten toen ik al een aantal jaren onderweg was in mijn helingsproces en mijn grootste pijnen had doorleefd. De basis in een betere relatie met je ouders ligt dus (wat mij betreft) allereerst bij jezelf.
Ik heb talloze (oncomfortabele en pijnlijke) gesprekken gevoerd
In de beginjaren van mijn helingsproces heb ik 1-op-1 maar ook met mijn beide ouders talloze (vaak pijnlijke en oncomfortabele) gesprekken gevoerd. Ik heb hen verteld waar ik doorheen ging in mijn helingsproces, over de pijn die ik voelde, de trauma’s die ik heb ervaren, ik heb hen verteld wat ik ze verweet wat betreft vroeger, waar ik ze (nog) niet voor kon vergeven, wat er gevoelsmatig nog tussen ons in stond. Deze gesprekken waren voor mij alles behalve gemakkelijk (en ook voor hen behoorlijk confronterend en pijnlijk) maar werkten zo helend. Door mezelf uit te spreken hoefde ik niks meer op te kroppen, leefden mijn boosheid, frustratie en verdriet niet meer voort maar kregen ze een stem. Door het uitspreken ontstond er ruimte en lucht en konden we samen weer vooruit en bouwen aan een nieuwe basis.
Ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen voor mijn pijn en trauma’s
Wanneer je je pijnen eenmaal hebt uitgesproken is het niet zo dat je je meteen bevrijd voelt en nooit meer de behoefte voelt om het verleden nog eens ter sprake te brengen. In de beginjaren van mijn helingsproces voelde ik bij ieder conflict (en soms bij ieder gesprek) de drang om mijn ouders nogmaals te vertellen waar ik allemaal doorheen was gegaan, wat ze allemaal verkeerd hadden gedaan, waarin ze tekort zijn geschoten. Op een bepaald punt besefte ik me dat ik hoopte dat mijn pijn hierdoor minder zou worden of dat zij mijn pijn voor me zouden wegnemen. Het werkte niet. Ik zag in dat ik mijn verantwoordelijkheid moest gaan nemen voor mijn pijn, wonden en trauma’s. Ik had gesprekken met mijn ouders gevoerd, zij hebben naar mij geluisterd, en nu was het aan mij om mij om aan het werk te gaan en verder te helen. Wil je de relatie met je ouders verbeteren dan is het belangrijk dat je je beseft dat je hen niet verantwoordelijk kunt blijven houden voor je worstelingen. Er is een grens aan wat je ouders kunnen incasseren. Je kunt ze niet blijven verwijten wat ze hebben gedaan of hebben nagelaten. Dat zijn gevoelens die jij in jezelf moet oplossen en aangaan. Hoe tegenstrijdig dit soms ook voelt, ik weet he, maar jij moet aan het werk.
Ik heb gewerkt aan mij
Doordat ik de afgelopen jaren hard aan mezelf heb gewerkt merkte ik dat ik langzaam steeds minder nodig had van mijn ouders. Ik was niet meer het behoeftige kind wat ik voorheen was. Een kind dat vanuit haar pijnen een hoop nodig had: liefde, aandacht, bevestiging, complimentjes. Ik had nu een gezonde dosis zelfliefde, mijn grootste pijnen waren veelal geheeld, ik kon mezelf voor een groot deel geven wat ik nodig had. Hierdoor veranderde onze relatie ook. Ik had minder verwachtingen en behoeften, daardoor was er van mijn kant minder frustratie over het niet kunnen voldoen aan verwachtingen of het vervullen van bepaalde behoeften. Ik voelde me minder ‘het kind’ en meer een volwassene die naast haar ouders stond. Onze relatie werd meer gelijkwaardig voor mijn gevoel.
Ik doe moeite om mijn ouders beter te leren kennen
Het is als je eenmaal volwassen bent als kind heel gemakkelijk om de traditionele ouder kind rol aan te houden waarin je ouders veelal aandacht hebben voor jou, interesse tonen, moeite doen, maar er van de andere kant weinig initiatief is. Ik ben de afgelopen jaren steeds meer uit die rol gestapt. Ik ben interesse gaan tonen in mijn ouders en heb moeite gedaan om hen beter te leren kennen. Wie zijn ze? Wat drijft hen? Hoe leefden ze voor er kinderen kwamen? Waar worden ze gelukkig van? Wat willen ze nog met hun leven? Doordat ik mijn ouders beter leerde kennen (en ook hun achtergrond, worstelingen en kwetsbare kanten ontdekte) lukte het me steeds beter om een mens te zien in hen in plaats van een ouder. Hierdoor ontwikkelde ik meer compassie voor mijn ouders en ontstond er meer begrip en zachtheid van mijn kant.
Ik heb met mijn ouders gesprekken gevoerd over hun kindertijd
Naast dat ik talloze gesprekken met mijn ouders heb gevoerd over mijn kindertijd heb ik bijna nog meer gesprekken gevoerd met hen (veelal mijn vader, maar ook zeker met mijn moeder) over hun kindertijd. Benieuwd zijn naar hun achtergrond en verleden was ook een belangrijke stap in het proces van het verbeteren van de relatie met mijn ouders. Hoe zijn zij opgegroeid? Hoe was hun thuissituatie? Hoe was de relatie met hun ouders? Welke trauma’s hebben zij meegemaakt? Hoe waren zij als kind? Wat hebben ze gemist? Wat was er fijn aan hun jeugd? Hoe is hun verdere levenspad gelopen? Wanneer je weet waar je ouders vandaan komen, hoe zij opgegroeid zijn, met welke dingen zij worstelden en wat zij mee hebben gemaakt is het zoveel gemakkelijker om liefde en compassie te voelen voor je vader en moeder. Je begrijpt beter waarom zij zijn wie ze zijn, wat hen gevormd heeft, je kunt bepaalde verbanden gaan leggen. Omdat zij dit thuis hebben ervaren hebben zij dit zo ook in mijn opvoeding gedaan… Of omdat zij dit thuis niet hebben gekregen konden ze mij dat ook niet geven… Zij hebben deze moeilijkheden ervaren en daardoor… Praten met je ouders over hun kindertijd helpt om een imperfect mens te gaan zien in je ouders. Mensen met ook een geschiedenis en achtergrond die ook trauma’s, wonden, pijn en teleurstellingen met zich meedragen (en deze hoogstwaarschijnlijk niet geheeld hebben). Omdat ik met mijn ouders regelmatig praat over hun kindertijd (dit doe ik nog steeds) lukt het me om op bepaalde momenten (wanneer ik even niet het goede in hen kan ontdekken) een klein (gewond) kind in mijn ouders te zien. Een tool die ik vaak gebruik en die in plaats van boosheid, frustratie en verwijdering zorgt voor zachtheid, verbinding en liefde in mijn relatie met hen.
Ik investeer tijd en energie in onze relatie
Op een bepaald moment kreeg ik het inzicht dat ik de relatie met mijn ouders al die jaren nogal voor lief heb genomen. Ik nam weinig initiatief, ik ondernam weinig met mijn ouders, ik was veel met mezelf bezig en niet echt geïnteresseerd in hen. Mede door mijn groei en helingsproces ben ik mijn ouders en de relatie die ik met hen heb veel meer gaan waarderen en belangrijker gaan vinden. Ik besefte me dat als ik een goede en liefdevolle band met hen wil hebben ik daar iets voor moet doen. De laatste jaren ben ik daarom veel meer tijd en energie gaan investeren in ons contact. Er zijn kleine gewoonten ontstaan zoals wekelijks bellen met zowel mijn vader als moeder, ik organiseer uitjes, vorig jaar zijn we samen op vakantie geweest, dit jaar ben ik met mijn vader een weekje weg geweest. Sinds een aantal jaren komen mijn ouders elke maand naar mij en dan hebben we een hele middag quality time, doen we leuke dingen en voeren we (echte) gesprekken. We brengen niet zozeer veel meer tijd met elkaar door maar in de tijd die we met elkaar doorbrengen staan we veel meer in verbinding met elkaar. Ik merk dat mijn ouders zich gezien en gewaardeerd voelen en het fijn vinden dat ik meer tijd en energie in onze relatie steek en dat zie je weer terug in onze band.
Ik kies telkens weer de moeilijke en uitdagende in onze relatie
De relatie met mijn ouders is niet opeens perfect. Natuurlijk hebben we nog steeds miscommunicaties, lastige momenten, conflicten, zijn er triggers van beide kanten, is er onbegrip of hebben we moeite om elkaar te accepteren. Wanneer dit soort momenten zich voordoen ga ik ze alleen niet meer uit de weg of laat ik het erbij zoals ik vroeger vaak deed. Omdat mijn ouders belangrijk voor me zijn kies ik in mijn contact met hen elke keer de moeilijke weg. Ik zoek toenadering, ik doe moeite om het gesprek op gang te brengen als we een conflict hebben, ik bied mijn excuses aan, neem het initiatief, maak een afspraak om een gesprek te hebben als er iets tussen ons in staat of uitgesproken moet worden. Dit is lang niet altijd makkelijk maar ik merk dat de relatie hierdoor beter en sterker wordt en we veel snel ‘herstellen’ van moeilijkheden of uitdagingen.
Ik probeer mijn ouders te accepteren voor wie ze zijn
Ik zou willen dat ik zou kunnen schrijven dat ik mijn ouders helemaal heb geaccepteerd voor wie ze zijn maar dan zou ik liegen. Mijn ouders accepteren voor wie ze zijn en daarmee alle consequenties accepteren (wie ze niet zijn, wie ze niet voor mij kunnen zijn, wat ze me niet kunnen bieden of geven) vind ik een behoorlijk uitdagend proces waarin ik langzaam kleine stapjes maak. Ik heb me bijvoorbeeld lange tijd enorm verzet tegen het (zachte, zorgzame en meegaande) karakter van mijn moeder en ook op mijn vader had ik lange tijd van alles aan te merken. Dit stond een liefdevolle en gelijkwaardige relatie echt in de weg. (En logisch!) We hebben het als kind zo nodig om door onze ouders geaccepteerd te worden voor wie we zijn en de realiteit is dat heel veel (inmiddels volwassen) kinderen die acceptatie niet voelen, maar tegelijkertijd hebben ‘we’ zelf ook vaak moeite om onze ouders volledig te accepteren. Elkaar niet kunnen of willen accepteren voel je absoluut terug in de relatie en zorgt voor een hoop weerstand, verzet en frustratie. Naarmate ik groei als mens en meer zelfliefde ontwikkel lukt het me gelukkig om op een zachtere manier naar anderen en dus ook mijn ouders te kijken. Ook hebben de gesprekken met mijn ouders over vroeger en hun achtergrond zeker bijgedragen aan meer begrip voor en acceptatie over wie ze zijn.
Als mijn ouders er niet voor hadden opengestaan om die lastige en pijnlijke gesprekken te voeren, me keer op keer aan te horen (hoe pijnlijk dit ook voor hen was), te investeren in onze relatie, mij te ondersteunen waar ze konden in mijn helingsproces, waren we nooit op dit punt belandt. Ik ben hen hier daarom ontzettend dankbaar voor.
Foto: Unsplash
+ show Comments
- Hide Comments
add a comment