Ik heb mijn leven (en mezelf) mede kunnen transformeren vanwege het veranderen van mijn gewoonten, en dat is dan ook waarom ik zo dol ben op dit onderwerp. Ik kan er úren over praten! Waarom is het zo belangrijk bewuste gewoonten te creëren? Je identiteit wordt gevormd door de dingen die je dagelijks doet, door de gewoonten die je hebt. Elke actie die je onderneemt onderstreept wie je bent, of zet je in beweging naar de persoon die je graag zou willen worden. In deze blog vind je alles wat je zou moeten weten over gewoonten. Waarom je ze hebt, hoe je op je gewoonten kunt reflecteren en ook hoe je van nieuwe positieve handelingen gewoonten maakt.
Dit moet je weten over gewoonten
Wat is een gewoonte?
Een gewoonte is een routine of vaardigheid die je vaak uitvoert. Iets wordt een gewoonte in je leven wanneer je dingen lang genoeg op dezelfde manier doet. Ze worden dan in je onderbewuste opgeslagen en je kunt deze gewoonten vanaf dan vrijwel op de automatische piloot doen.
Waarom heb je gewoonten?
Gewoonten zijn automatische oplossingen voor de problemen die je hebt (stammend uit de oertijd). Je bewustzijn kan maar aan een ding tegelijk denken, en dus ook maar een probleem tegelijk oplossen. De gewoonten die opgeslagen zijn in je onderbewuste zorgen ervoor dat je niet over alle ‘problemen’ na hoeft te denken, maar automatisch kunt handelen en werken aan een oplossing, met zo min mogelijk energie en toewijding. Dit geeft je meer mentale ruimte om je focus te geven aan andere dingen die belangrijk(er) zijn. In deze moderne tijd zijn gewoonten veelal oplossingen voor de verlangens die we hebben. Voorbeelden: je wilt je energiek voelen, jezelf voorzien van eten en drinken, liefde ervaren, je verbinden met anderen, sociaal geaccepteerd worden, je onzekerheid verminderen, succesvol zijn, of juist iets (pijn) uit de weg gaan.
Een habitloop
Een gewoonte ontstaat niet zomaar, daar zit een gedachte achter. Eerst is er een aanwijzing, daarna is er een verlangen, dan volgt er een actie, en daarna komt de beloning. Als voorbeeld: je ziet je telefoon liggen en je hebt het verlangen om social media te checken. Dit doe je niet zomaar. Je hebt het verlangen om gezien te worden en je sociaal geaccepteerd te voelen, of je wilt bijvoorbeeld ontstressen. Het gaat dus niet om social media of je telefoon op zich: je wilt je simpelweg anders voelen dan je nu doet. Wanneer je verlangen groot genoeg is onderneem je actie en pak je je telefoon, en daar is de beloning: je voelt je gezien, je doet ertoe, en je kunt even ontspannen.
Hoe werkt je brein in dit verhaal?
Je brein is letterlijk je oude verhaal die alle herinneringen opslaat in je onderbewuste. Als mens zijn we altijd op zoek naar manieren om ons goed te voelen, een expansie (uitbreiding) in onszelf te ervaren. Je brein onthoudt deze oplossingen. Wanneer je wilt veranderen hoe je je voelt komt het brein met oplossingen die in het verleden werkten. Kijk deze film, eet dit voedsel, scroll op social media, ga shoppen, bel die persoon. Ook werkt je brein nog steeds op de oude schijf. Als kind associeerde je het eten van suiker, taart, snoep, chips etc. waarschijnlijk met plezier, vreugde, gezelligheid, feest. Opgroeiend herinnert je brein je constant aan dat oude gevoel. Elke keer wanneer je een taart ziet, of welk bepaald voedsel voor jou een verhaal heeft, geeft je brein je een seintje: eet dat, dat zorgt voor een gevoel van plezier, vreugde en gezelligheid. Zo doet je brein dat met alles. De hele dag door. Je voelt je gestresst en bent op zoek naar ontspanning? Je brein: waarom ga je niet series kijken met iets lekkers want dat werkte de vorige keer ook zo goed? Zo geef je onbewust telkens toe aan een bepaalde craving of een seintje vanuit je brein en sta je er niet bij stil dat je dat eten eigenlijk allang niet lekker meer vindt, of dat deze oplossing niet meer voor je werkt. Je brein draait nog op een oude schijf en heeft een update nodig.
Waarom is het moeilijk om slechte gewoonten te doorbreken en goede gewoonten aan te leren?
Dat is heel simpel. De beloning van slechte gewoonten is vaak direct, en de beloning van goede gewoonten is meestal op de langere termijn. Ga maar na: Netflix bingen, ongezond eten, bankhangen, social media, roken, drinken, kopen, versus: mediteren, sporten, leren en ontwikkelen, op tijd opstaan, gezond eten. We zijn als mens zo gewend om alles nu te krijgen, nu te hebben, nu te ervaren. We hebben vaak helemaal geen doorzettingsvermogen om toe te werken naar dingen die op de lange termijn goed zullen voelen. En dat is waarom veel mensen constant in hun oude gewoonten vervallen.
Reflecteren op de gewoonten die je hebt
Wanneer je niet reflecteert op de gewoonten die je hebt kan het zijn dat je al jaren dingen op de automatische piloot doet die je allang niet meer dienen, die je levensvisie niet ondersteunen, niet bijdragen aan de persoon die je zou willen worden. Daarom is reflecteren zo belangrijk!
- Je bewust worden van je (dagelijkse) gewoonten. Pak er pen en papier bij en schrijf op welke dagelijkse gewoonten je allemaal hebt. Positief of negatief, klein of groot. Van tv kijken na het avondeten tot je tanden poetsen tot sporten tot social media tot eten. Geef ze daarna eens een cijfer (de neutrale gewoonten sla je over). Welke gewoonten hebben op de lange termijn een positieve invloed op je leven en welke een negatieve?
- Reflecteren. Pik er vervolgens eens een paar gewoonten uit en vraag jezelf af: word ik hier (nog steeds) blij van? Dient deze gewoonte een doel? Is het goed voor me? Waarom doe ik dit eigenlijk? Je hebt misschien de gewoonte ontwikkeld om op de bank te ploffen na het werk, en drie uur lang tv te kijken. Je verlangen is ontspannen, uitrusten, en even niet nadenken. Jouw oplossing is tv kijken. Wellicht zijn er wel andere manieren die veel beter werken om te ontspannen, die ook nog gezonder zijn?
- Welke gewoonten heb ik gecreëerd als reactie op waar ik op dat moment doorheen ging (oud verhaal)? Ik zal je een voorbeeld uit mijn eigen leven noemen. Toen ik deze zomer de zelfliefde gids aan het maken was ervoer ik een hoop stress. Vooral omdat al mijn andere werk ook gewoon doorliep, en mijn to do lijsten alleen maar langer werden. Als reactie op mijn stressgevoelens ging ik op zoek naar manieren die me hielpen om echt even mijn hoofd uit te zetten en te ontspannen. Een film kijken bijvoorbeeld. Dat deed ik in die periode veel vaker dan ik normaal zou doen. Nadat het project afgerond was, was dat film kijken een gewoonte geworden. Elke keer wanneer ik me wilde ontspannen zei mijn brein: kijk een film! Wanneer ik me daar niet bewust van zou zijn zou ik op de automatische piloot elk weekend (of elke avond) die soort van ‘verdoving ‘opzoeken. Eerst was er dus bewustzijn: ik wil me ontspannen voelen. Daarna de realisatie: mijn brein linkt ontspannen nu aan het kijken van een film. Ik heb die gewoonte vervolgens afgeleerd door nieuwe keuzes te maken op het moment dat ik stress had. Door te gaan mediteren, een stuk te wandelen, een boek te lezen. Deze oplossingen dragen op de lange termijn wél iets positiefs bij aan mijn leven.
Zo leer je (slechte) gewoonten af
Een aantal tips om gewoonten af te leren die niks positiefs bijdragen aan je leven of die je niet helpen de persoon te worden die je wilt zijn.
- Zeg hardop welke actie je gaat ondernemen en wat de consequentie zal zijn van die actie. Dit maakt meteen duidelijk wat het je kost en door je aanwezigheid in het nu (je bent je bewust en handelt niet op de automatische piloot) kun je vervolgens een bewuste keuze maken.
- Richt je omgeving anders in: haal de aanleiding van de gewoonte weg. Doe de tv uit de slaapkamer, haal het ongezonde eten uit je keukenkastjes. Wat je niet ziet verlang je ook niet naar.
- Maak de drempel zo hoog mogelijk om de gewoonte uit te blijven voeren. Wanneer je wilt minderen of stoppen met social media verwijder je de apps van je telefoon, bijvoorbeeld. De drempel is dan veel hoger om weer te beginnen. Je moet de app downloaden, je wachtwoord invoeren. Zorg ervoor dat er zoveel mogelijk stappen zitten tussen je verlangen en het ondernemen van actie.
- Werk samen met een vriend/vriendin of je partner aan het afleren van een bepaalde negatieve gewoonte. Zo houd je elkaar verantwoordelijk en heb je een goede stok achter de deur.
Zo leer je jezelf positieve nieuwe gewoonten aan
Misschien komen er al direct dingen in je op die je op dagelijkse basis zou willen gaan doen. Bedenk jezelf eens: welke gewoonten ondersteunen het leven dat ik wil leven/de persoon die ik wil worden? Hieronder vind je een aantal tips die het vormen van nieuwe gewoonten een stuk makkelijker maken.
- Een heldere afspraak. Stel je wilt de gewoonte ontwikkelen om dagelijks te mediteren. Maak dan een specifieke afspraak met jezelf zodat het voor jou helder is wanneer, waar en wat je precies gaat doen. Ik zal dagelijks direct na het opstaan 5 minuten mediteren in de slaapkamer. Of nadat ik mijn tanden heb gepoetst zal ik 5 minuten mediteren in de woonkamer. Ik vorm zo al mijn routines en het zorgt ervoor dat ik zonder na te denken alles opvolg.
- Een visuele kalender: wanneer je start met iets waar je een gewoonte van wilt maken dan kan het heel helpend zijn om de eerste maand een challenge met jezelf aan te gaan. Pak een vel wit papier (of gebruik je kalender) en zet elke dag een kruisje wanneer je de gewoonte gedaan hebt. Hang dit papier op een prominente plek in huis zodat je er elke dag even op gewezen wordt.
- Beloon jezelf wanneer je je aan de afspraak houdt. Wanneer je deze week drie keer bent gaan sporten zoals je afgesproken had met jezelf, beloon jezelf dan met iets waar je blij van wordt. Een lunch buiten de deur, een massage, een nieuw boek. Zo doe ik dat ook wanneer ik gewoonten wil creëren waar ik in het begin nou niet perse heel enthousiast van wordt.
- Maak een realistisch plan dat daadwerkelijk in je leven past en goed uitvoerbaar is. Wanneer je het voornemen hebt in de ochtend te mediteren maar je ochtendroutine druk en chaotisch is dan heb je grote kans dat je verzand in je voornemen. Misschien is de avond dan een beter moment voor je. Kijk goed of iets haalbaar is in je leven, en op welke manier je de grootste kans hebt succesvol te zijn in het creëren van die nieuwe gewoonte.
- Begin heel laagdrempelig. In plaats van een uur sporten in de sportschool maak er tien minuten van in de huiskamer. In plaats van een half uur mediteren doe vijf minuten met een begeleidende app. In plaats van het lezen van een heel boek elke week maak er hoofdstuk van, of een bladzijde per dag. In plaats van volledig vegetarisch eten, begin met één maaltijd per dag. Een gewoonte ontwikkelen gaat in het begin niet om perfectie, de duur of om het resultaat, je moet simpelweg op komen dagen en iets dóen.
Deze blog heb ik geschreven met behulp van het boek Atomic Habits van James Clear. Een aanrader als je dieper wilt duiken in de wereld van je brein, de filosofie achter gewoonten en je meer wilt weten over hoe je beste zelf te worden.
Foto: Unsplash
Ik heb mijn leven (en mezelf) mede kunnen transformeren vanwege het veranderen van mijn gewoonten, en dat is dan ook waarom ik zo dol ben op dit onderwerp. Ik kan er úren over praten! Waarom is het zo belangrijk bewuste gewoonten te creëren? Je identiteit wordt gevormd door de dingen die je dagelijks doet, door de gewoonten die je hebt. Elke actie die je onderneemt onderstreept wie je bent, of zet je in beweging naar de persoon die je graag zou willen worden. In deze blog vind je alles wat je zou moeten weten over gewoonten. Waarom je ze hebt, hoe je op je gewoonten kunt reflecteren en ook hoe je van nieuwe positieve handelingen gewoonten maakt.
Dit moet je weten over gewoonten
Wat is een gewoonte?
Een gewoonte is een routine of vaardigheid die je vaak uitvoert. Iets wordt een gewoonte in je leven wanneer je dingen lang genoeg op dezelfde manier doet. Ze worden dan in je onderbewuste opgeslagen en je kunt deze gewoonten vanaf dan vrijwel op de automatische piloot doen.
Waarom heb je gewoonten?
Gewoonten zijn automatische oplossingen voor de problemen die je hebt (stammend uit de oertijd). Je bewustzijn kan maar aan een ding tegelijk denken, en dus ook maar een probleem tegelijk oplossen. De gewoonten die opgeslagen zijn in je onderbewuste zorgen ervoor dat je niet over alle ‘problemen’ na hoeft te denken, maar automatisch kunt handelen en werken aan een oplossing, met zo min mogelijk energie en toewijding. Dit geeft je meer mentale ruimte om je focus te geven aan andere dingen die belangrijk(er) zijn. In deze moderne tijd zijn gewoonten veelal oplossingen voor de verlangens die we hebben. Voorbeelden: je wilt je energiek voelen, jezelf voorzien van eten en drinken, liefde ervaren, je verbinden met anderen, sociaal geaccepteerd worden, je onzekerheid verminderen, succesvol zijn, of juist iets (pijn) uit de weg gaan.
Een habitloop
Een gewoonte ontstaat niet zomaar, daar zit een gedachte achter. Eerst is er een aanwijzing, daarna is er een verlangen, dan volgt er een actie, en daarna komt de beloning. Als voorbeeld: je ziet je telefoon liggen en je hebt het verlangen om social media te checken. Dit doe je niet zomaar. Je hebt het verlangen om gezien te worden en je sociaal geaccepteerd te voelen, of je wilt bijvoorbeeld ontstressen. Het gaat dus niet om social media of je telefoon op zich: je wilt je simpelweg anders voelen dan je nu doet. Wanneer je verlangen groot genoeg is onderneem je actie en pak je je telefoon, en daar is de beloning: je voelt je gezien, je doet ertoe, en je kunt even ontspannen.
Hoe werkt je brein in dit verhaal?
Je brein is letterlijk je oude verhaal die alle herinneringen opslaat in je onderbewuste. Als mens zijn we altijd op zoek naar manieren om ons goed te voelen, een expansie (uitbreiding) in onszelf te ervaren. Je brein onthoudt deze oplossingen. Wanneer je wilt veranderen hoe je je voelt komt het brein met oplossingen die in het verleden werkten. Kijk deze film, eet dit voedsel, scroll op social media, ga shoppen, bel die persoon. Ook werkt je brein nog steeds op de oude schijf. Als kind associeerde je het eten van suiker, taart, snoep, chips etc. waarschijnlijk met plezier, vreugde, gezelligheid, feest. Opgroeiend herinnert je brein je constant aan dat oude gevoel. Elke keer wanneer je een taart ziet, of welk bepaald voedsel voor jou een verhaal heeft, geeft je brein je een seintje: eet dat, dat zorgt voor een gevoel van plezier, vreugde en gezelligheid. Zo doet je brein dat met alles. De hele dag door. Je voelt je gestresst en bent op zoek naar ontspanning? Je brein: waarom ga je niet series kijken met iets lekkers want dat werkte de vorige keer ook zo goed? Zo geef je onbewust telkens toe aan een bepaalde craving of een seintje vanuit je brein en sta je er niet bij stil dat je dat eten eigenlijk allang niet lekker meer vindt, of dat deze oplossing niet meer voor je werkt. Je brein draait nog op een oude schijf en heeft een update nodig.
Waarom is het moeilijk om slechte gewoonten te doorbreken en goede gewoonten aan te leren?
Dat is heel simpel. De beloning van slechte gewoonten is vaak direct, en de beloning van goede gewoonten is meestal op de langere termijn. Ga maar na: Netflix bingen, ongezond eten, bankhangen, social media, roken, drinken, kopen, versus: mediteren, sporten, leren en ontwikkelen, op tijd opstaan, gezond eten. We zijn als mens zo gewend om alles nu te krijgen, nu te hebben, nu te ervaren. We hebben vaak helemaal geen doorzettingsvermogen om toe te werken naar dingen die op de lange termijn goed zullen voelen. En dat is waarom veel mensen constant in hun oude gewoonten vervallen.
Reflecteren op de gewoonten die je hebt
Wanneer je niet reflecteert op de gewoonten die je hebt kan het zijn dat je al jaren dingen op de automatische piloot doet die je allang niet meer dienen, die je levensvisie niet ondersteunen, niet bijdragen aan de persoon die je zou willen worden. Daarom is reflecteren zo belangrijk!
- Je bewust worden van je (dagelijkse) gewoonten. Pak er pen en papier bij en schrijf op welke dagelijkse gewoonten je allemaal hebt. Positief of negatief, klein of groot. Van tv kijken na het avondeten tot je tanden poetsen tot sporten tot social media tot eten. Geef ze daarna eens een cijfer (de neutrale gewoonten sla je over). Welke gewoonten hebben op de lange termijn een positieve invloed op je leven en welke een negatieve?
- Reflecteren. Pik er vervolgens eens een paar gewoonten uit en vraag jezelf af: word ik hier (nog steeds) blij van? Dient deze gewoonte een doel? Is het goed voor me? Waarom doe ik dit eigenlijk? Je hebt misschien de gewoonte ontwikkeld om op de bank te ploffen na het werk, en drie uur lang tv te kijken. Je verlangen is ontspannen, uitrusten, en even niet nadenken. Jouw oplossing is tv kijken. Wellicht zijn er wel andere manieren die veel beter werken om te ontspannen, die ook nog gezonder zijn?
- Welke gewoonten heb ik gecreëerd als reactie op waar ik op dat moment doorheen ging (oud verhaal)? Ik zal je een voorbeeld uit mijn eigen leven noemen. Toen ik deze zomer de zelfliefde gids aan het maken was ervoer ik een hoop stress. Vooral omdat al mijn andere werk ook gewoon doorliep, en mijn to do lijsten alleen maar langer werden. Als reactie op mijn stressgevoelens ging ik op zoek naar manieren die me hielpen om echt even mijn hoofd uit te zetten en te ontspannen. Een film kijken bijvoorbeeld. Dat deed ik in die periode veel vaker dan ik normaal zou doen. Nadat het project afgerond was, was dat film kijken een gewoonte geworden. Elke keer wanneer ik me wilde ontspannen zei mijn brein: kijk een film! Wanneer ik me daar niet bewust van zou zijn zou ik op de automatische piloot elk weekend (of elke avond) die soort van ‘verdoving ‘opzoeken. Eerst was er dus bewustzijn: ik wil me ontspannen voelen. Daarna de realisatie: mijn brein linkt ontspannen nu aan het kijken van een film. Ik heb die gewoonte vervolgens afgeleerd door nieuwe keuzes te maken op het moment dat ik stress had. Door te gaan mediteren, een stuk te wandelen, een boek te lezen. Deze oplossingen dragen op de lange termijn wél iets positiefs bij aan mijn leven.
Zo leer je (slechte) gewoonten af
Een aantal tips om gewoonten af te leren die niks positiefs bijdragen aan je leven of die je niet helpen de persoon te worden die je wilt zijn.
- Zeg hardop welke actie je gaat ondernemen en wat de consequentie zal zijn van die actie. Dit maakt meteen duidelijk wat het je kost en door je aanwezigheid in het nu (je bent je bewust en handelt niet op de automatische piloot) kun je vervolgens een bewuste keuze maken.
- Richt je omgeving anders in: haal de aanleiding van de gewoonte weg. Doe de tv uit de slaapkamer, haal het ongezonde eten uit je keukenkastjes. Wat je niet ziet verlang je ook niet naar.
- Maak de drempel zo hoog mogelijk om de gewoonte uit te blijven voeren. Wanneer je wilt minderen of stoppen met social media verwijder je de apps van je telefoon, bijvoorbeeld. De drempel is dan veel hoger om weer te beginnen. Je moet de app downloaden, je wachtwoord invoeren. Zorg ervoor dat er zoveel mogelijk stappen zitten tussen je verlangen en het ondernemen van actie.
- Werk samen met een vriend/vriendin of je partner aan het afleren van een bepaalde negatieve gewoonte. Zo houd je elkaar verantwoordelijk en heb je een goede stok achter de deur.
Zo leer je jezelf positieve nieuwe gewoonten aan
Misschien komen er al direct dingen in je op die je op dagelijkse basis zou willen gaan doen. Bedenk jezelf eens: welke gewoonten ondersteunen het leven dat ik wil leven/de persoon die ik wil worden? Hieronder vind je een aantal tips die het vormen van nieuwe gewoonten een stuk makkelijker maken.
- Een heldere afspraak. Stel je wilt de gewoonte ontwikkelen om dagelijks te mediteren. Maak dan een specifieke afspraak met jezelf zodat het voor jou helder is wanneer, waar en wat je precies gaat doen. Ik zal dagelijks direct na het opstaan 5 minuten mediteren in de slaapkamer. Of nadat ik mijn tanden heb gepoetst zal ik 5 minuten mediteren in de woonkamer. Ik vorm zo al mijn routines en het zorgt ervoor dat ik zonder na te denken alles opvolg.
- Een visuele kalender: wanneer je start met iets waar je een gewoonte van wilt maken dan kan het heel helpend zijn om de eerste maand een challenge met jezelf aan te gaan. Pak een vel wit papier (of gebruik je kalender) en zet elke dag een kruisje wanneer je de gewoonte gedaan hebt. Hang dit papier op een prominente plek in huis zodat je er elke dag even op gewezen wordt.
- Beloon jezelf wanneer je je aan de afspraak houdt. Wanneer je deze week drie keer bent gaan sporten zoals je afgesproken had met jezelf, beloon jezelf dan met iets waar je blij van wordt. Een lunch buiten de deur, een massage, een nieuw boek. Zo doe ik dat ook wanneer ik gewoonten wil creëren waar ik in het begin nou niet perse heel enthousiast van wordt.
- Maak een realistisch plan dat daadwerkelijk in je leven past en goed uitvoerbaar is. Wanneer je het voornemen hebt in de ochtend te mediteren maar je ochtendroutine druk en chaotisch is dan heb je grote kans dat je verzand in je voornemen. Misschien is de avond dan een beter moment voor je. Kijk goed of iets haalbaar is in je leven, en op welke manier je de grootste kans hebt succesvol te zijn in het creëren van die nieuwe gewoonte.
- Begin heel laagdrempelig. In plaats van een uur sporten in de sportschool maak er tien minuten van in de huiskamer. In plaats van een half uur mediteren doe vijf minuten met een begeleidende app. In plaats van het lezen van een heel boek elke week maak er hoofdstuk van, of een bladzijde per dag. In plaats van volledig vegetarisch eten, begin met één maaltijd per dag. Een gewoonte ontwikkelen gaat in het begin niet om perfectie, de duur of om het resultaat, je moet simpelweg op komen dagen en iets dóen.
Deze blog heb ik geschreven met behulp van het boek Atomic Habits van James Clear. Een aanrader als je dieper wilt duiken in de wereld van je brein, de filosofie achter gewoonten en je meer wilt weten over hoe je beste zelf te worden.
Foto: Unsplash
+ show Comments
- Hide Comments
add a comment