Jezelf saboteren is jezelf in de weg staan in het bereiken van iets of in het uitgroeien tot iemand die je graag wilt zijn. Je staat kort gezegd je eigen geluk in de weg. In deze blog leg ik je uit wat zelfsabotage precies is en welke oorzaken er doorgaans achter schuilgaan.
Wat is zelfsabotage?
Zelfsabotage kun je zien als je eigen geluk en welzijn dwarsbomen door de gedachten die je hebt of door de manier waarop je handelt. Je wilt iets heel graag (bereiken), je hebt een doel of intentie of bepaalde waarden die je belangrijk vindt en wilt naleven, maar je staat jezelf daarin in de weg. Je acties liggen niet op één lijn met je gedachten. Voorbeelden van zelfsabotage? Je saboteert jezelf in je ontwikkeling door telkens een nieuwe cursus te beginnen maar deze niet af te maken. Je saboteert je financiële welzijn door altijd iets meer geld uit te geven dan je hebt. Je saboteert je relaties door jezelf niet volledig te laten zien en wanneer mensen te dichtbij komen de relatie te beëindigen. Je saboteert je succes door jezelf klein te houden en jezelf een bepaalde beperkte identiteit toe te eigenen. Je saboteert je progressie door hele grote (niet haalbare) doelen te stellen. Je saboteert je gezondheid door elke maandag met een dieet te beginnen en op woensdag weer naar ongezond eten te grijpen.
Je kunt zelfsabotage zien als een conflict tussen je huidige persoonlijkheid en de toekomstige jij. Je huidige persoonlijkheid is alleen geïnteresseerd in dingen die je op de korte termijn, het liefst nu, iets (goeds) brengen. De toekomstige jij is het tegenovergestelde. De toekomstige jij kiest nu voor oncomfortabel zodat je in de toekomst die droom of visie waarmaakt of die versie van jezelf zal worden. De redenen waarom je jezelf saboteert kunnen heel persoonlijk zijn, maar iets waar we allemaal mee te maken hebben wanneer we onszelf gaan ontwikkelen is het verzet van het brein en het lichaam. Wanneer je aan jezelf gaat werken of je hebt een bepaald doel waarvoor je echt uit je comfortzone moet, bevindt je jezelf op onbekend terrein. Je brein en je lichaam voelen zich niet veilig bij dit nieuwe gedrag en dat gedrag ligt niet in lijn met je huidige identiteit. Het zit simpelweg niet in je systeem en het is niet voorspelbaar, dus zij willen dat je weer gaat handelen zoals je altijd doet. Je lichaam zorgt vervolgens voor een oncomfortabel gevoel (jij concludeert dat dat misschien wel een seintje is dat je niet door moet zetten), je mind begint te kakelen en met (vaak heel redelijke) excuses te komen, en vervolgens geef jij je daar aan over. Misschien niet direct, maar meestal wel na een tijdje. Dat proces gebeurt bij veel mensen geheel onbewust.
Tot op zekere hoogte is zelfsabotage echt niet heel schadelijk. We eten allemaal wel eens te veel, we kijken ook allemaal vaak genoeg Netflix terwijl we eigenlijk iets anders zouden moeten doen, we hebben last van uitstelgedrag, maken niet altijd de beste keuzes. Maar wat als je zelfsabotage patroon echt tegen je gaat werken? In je relaties, in je geluk, in je werk of in je persoonlijke groei en ontwikkeling? Op zo’n moment is het tijd om je gedrag te gaan observeren en patronen te gaan doorbreken.
Waarom saboteer je jezelf?
Je gelooft dat je datgene niet verdient/dat je niet beter verdient
Diep van binnen heb je de overtuiging dat je het niet waard bent om van jezelf te houden bijvoorbeeld. Dat je het niet verdient om gelukkig te zijn, beter in je vel te zitten, meer flow te ervaren in je leven, die droombaan te krijgen, meer te verdienen, die fijne relatie te hebben. Je bent er misschien wel van overtuigd dat je simpelweg niet meer kunt bereiken dan dit. Die overtuiging zorgt ervoor dat je op een bepaalde manier handelt. Wanneer je op weg bent naar een bepaald doel maar je gedachten in conflict zijn met dat doel, pas je onbewust je acties aan. Je hoofd zet namelijk altijd aan tot doen, niet andersom. Wanneer jij toewerkt naar een lichter en leuker leven maar diep van binnen heb je nog steeds de overtuiging dat je dat niet verdient of dat dat niet voor jou is weggelegd, dan zul je zodra je iets van een doorbraak ervaart of het leven goede dingen je kant op stuurt er alles aan doen om te voorkomen dat dit doorzet. Je innerlijke thermostaat is daar een verlengde van. Iedereen heeft een innerlijke thermostaat. Deze thermostaat heeft een zogenaamde bepaalde temperatuur (figuurlijk gezien) en staat symbool voor hoeveel succes, liefde, geluk, flow, groei, je jezelf gunt. Wanneer je jouw maximale temperatuur bereikt hebt ga je onbewust je gedrag saboteren waardoor je op dat comfortabele en veilige level blijft hangen en niet verder komt. Ergens ben je van mening dat je niet meer verdient of dat het niet mogelijk is om nog meer te krijgen, te ervaren. Je gedachten liggen niet op een lijn met je acties.
Als gevolg van een lage eigenwaarde ben je op zoek naar een quick-fix
Wanneer je een lage eigenwaarde hebt (een negatief beeld van jezelf, weinig zelfrespect) als gevolg van trauma uit je kindertijd ben je onbewust altijd op zoek naar een quick-fix. Naar manieren om je snel beter/goed te voelen. Je wilt snel resultaat zien, merken of voelen. Vroeger toen je klein was ben je jezelf manieren gaan aanleren om om te gaan met vervelende gevoelens in jezelf. Je hebt ervaren dat wanneer je je niet belangrijk of geliefd voelde, of wanneer je eenzaam was of verdrietig, dat je je snel beter voelde door… te gaan eten, videogames te spelen, series te kijken, jezelf op wat voor manier dan ook af te leiden. Deze snelle oplossing wat je voor heel even verlichting biedt is een patroon geworden wat je nu nog steeds in je volwassen leven hebt. In het proces van aan jezelf werken of je leven veranderen komt dit patroon je echter in de weg te staan. Veel van deze processen kosten tijd, energie, inzet en doorzettingsvermogen. Je voelt je nooit meteen goed. Je doet nu het werk en op de lange termijn pluk je er vaak pas de vruchten van. In het begin ben je vaak nog enthousiast en gemotiveerd, maar na een paar dagen of weken neemt die motivatie af. Onderweg komt er vervolgens een moment waarop je getriggerd wordt, er iets gebeurt, en je in je oude patroon schiet. Je voelt je slecht, waardeloos, mislukt, leeg, alleen, niet goed genoeg, teleurgesteld, gekwetst, en je gaat naar manieren zoeken om je NU goed te voelen. Je kiest voor de quick-fix die vaak niet in lijn ligt met je doelen of waar je naartoe wilt.
Zelfsabotage heb je als kind gekopieerd omdat je dat opgroeiend in je thuissituatie hebt gezien
Als kind blijft niet zozeer hangen wat je opvoeders je vertellen en meegeven, maar vooral wat ze doen. En zelfsabotage komt in veel families voor. Als kind kopieer je wat je om je heen ziet, simpelweg omdat je niet beter weet. De acties, het gedrag, maar ook de sfeer en de emoties in je thuissituatie zijn bekend voor je en alles wat bekend is daar beweeg je (onbewust) naartoe. De specifieke patronen die je opvoeders hadden, je kunt ze één op één overnemen. Misschien kun je je herinneren dat je vader of moeder regelmatig een bepaald voornemen of doel had, en dat het hem of haar vervolgens niet lukte om dat doel te bereiken of dat voornemen op te volgen.
Het is een manier om de controle terug te nemen
Controlfreaks, dat zijn we in de kern vrijwel allemaal. En die behoefte aan controle is vaak ook weer te herleiden naar je kindertijd. Misschien heb je een aantal nare ervaringen meegemaakt die je als kind ontzettend hulpeloos deden voelen en wil je dat als mens nooit meer ervaren. Als gevolg daarvan kies je als volwassene altijd voor controle. Het onbekende is voor jou spannend en niet prettig. Wanneer je voor een doel of droom gaat, je een patroon wilt doorbreken of wat het dan ook is, is alles onbekend. Dit proces vraagt overgave en nieuwsgierigheid. Veel mensen kunnen die overgave niet opbrengen omdat ze zich dan hulpeloos of machteloos voelen en out of control zijn. Jezelf saboteren in wat je graag wilt is dan jouw manier om je weer krachtig te voelen en te ondervinden dat je de controle hebt. Zelfs als dat ervoor zorgt dat je jouw doel nooit gaat bereiken.
Je bent bang om te falen of om afgewezen te worden
Angst is ook een belangrijke reden voor zelfsabotage. De angst om te falen of afgewezen te worden en jezelf opnieuw waardeloos en niet goed genoeg te voelen. Allebei vanuit een gebrek aan eigenwaarde. Stel je voor dat het je niet lukt om dat doel te bereiken, of voor die droom te gaan, of stel je voor dat het je niet lukt om die patronen te doorbreken en te groeien in een nieuwe, betere versie van jezelf. De angst voor afwijzing of falen kan vaak veel groter zijn dan je verlangen om te slagen: op die momenten komt zelfsabotage weer om de hoek kijken. Je blijft liever zitten waar je zit dan dat je het risico neemt om te mislukken en weer te voelen: ik kan ook inderdaad niks. Ik ben ook niks waard.
Je hebt angst voor succes
Wat als het wel lukt? Wat als ik wel die nieuwe versie van mezelf kan worden? Wat als ik wel dit diepgewortelde patroon kan doorbreken? Wat als dit plan wel een succes wordt? Wat als ik wel mijn allermooiste leven kan leiden? Je kunt het je bijna niet voorstellen maar een hoop mensen hebben de angst om te slagen. Slagen staat ook gelijk aan de controle verliezen en het onbekende. Je hebt namelijk geen idee wat er dan allemaal gaat gebeuren, hoe je je dan voelt, wat voor consequenties dat succes met zich meebrengt en op welke manieren je leven gaat veranderen. Dat kan spannend en heel oncomfortabel voelen. Zo oncomfortabel dat je onbewust je acties aanpast om weer terug te keren naar je veilige basis.
Het is een gebrek aan zelfbewustzijn
Jezelf saboteren is in veel gevallen ook gewoon een gebrek aan zelfbewustzijn. Vaak is er nog wel een diepere reden, maar wanneer je jezelf niet bewust bent van je eigen gedrag zul je telkens in dezelfde patronen blijven vervallen. Ondertussen vraag je jezelf wel vaak af waarom dingen niet lukken, niet je kant op vallen, waarom alles zo moeizaam gaat, waarom je het altijd ‘verpest’. Zelfbewustzijn, naar jezelf kijken, jezelf gaan observeren, jezelf en je gedrag gaan ondervragen, helpt je inzicht te krijgen in je eigen valkuilen en patronen. De basis om te veranderen.
Inmiddels heb ik ook een blog geschreven over hoe je je zelfsabotage patroon doorbreekt. De blog vind je hier.
Foto: Unsplash
Jezelf saboteren is jezelf in de weg staan in het bereiken van iets of in het uitgroeien tot iemand die je graag wilt zijn. Je staat kort gezegd je eigen geluk in de weg. In deze blog leg ik je uit wat zelfsabotage precies is en welke oorzaken er doorgaans achter schuilgaan.
Wat is zelfsabotage?
Zelfsabotage kun je zien als je eigen geluk en welzijn dwarsbomen door de gedachten die je hebt of door de manier waarop je handelt. Je wilt iets heel graag (bereiken), je hebt een doel of intentie of bepaalde waarden die je belangrijk vindt en wilt naleven, maar je staat jezelf daarin in de weg. Je acties liggen niet op één lijn met je gedachten. Voorbeelden van zelfsabotage? Je saboteert jezelf in je ontwikkeling door telkens een nieuwe cursus te beginnen maar deze niet af te maken. Je saboteert je financiële welzijn door altijd iets meer geld uit te geven dan je hebt. Je saboteert je relaties door jezelf niet volledig te laten zien en wanneer mensen te dichtbij komen de relatie te beëindigen. Je saboteert je succes door jezelf klein te houden en jezelf een bepaalde beperkte identiteit toe te eigenen. Je saboteert je progressie door hele grote (niet haalbare) doelen te stellen. Je saboteert je gezondheid door elke maandag met een dieet te beginnen en op woensdag weer naar ongezond eten te grijpen.
Je kunt zelfsabotage zien als een conflict tussen je huidige persoonlijkheid en de toekomstige jij. Je huidige persoonlijkheid is alleen geïnteresseerd in dingen die je op de korte termijn, het liefst nu, iets (goeds) brengen. De toekomstige jij is het tegenovergestelde. De toekomstige jij kiest nu voor oncomfortabel zodat je in de toekomst die droom of visie waarmaakt of die versie van jezelf zal worden. De redenen waarom je jezelf saboteert kunnen heel persoonlijk zijn, maar iets waar we allemaal mee te maken hebben wanneer we onszelf gaan ontwikkelen is het verzet van het brein en het lichaam. Wanneer je aan jezelf gaat werken of je hebt een bepaald doel waarvoor je echt uit je comfortzone moet, bevindt je jezelf op onbekend terrein. Je brein en je lichaam voelen zich niet veilig bij dit nieuwe gedrag en dat gedrag ligt niet in lijn met je huidige identiteit. Het zit simpelweg niet in je systeem en het is niet voorspelbaar, dus zij willen dat je weer gaat handelen zoals je altijd doet. Je lichaam zorgt vervolgens voor een oncomfortabel gevoel (jij concludeert dat dat misschien wel een seintje is dat je niet door moet zetten), je mind begint te kakelen en met (vaak heel redelijke) excuses te komen, en vervolgens geef jij je daar aan over. Misschien niet direct, maar meestal wel na een tijdje. Dat proces gebeurt bij veel mensen geheel onbewust.
Tot op zekere hoogte is zelfsabotage echt niet heel schadelijk. We eten allemaal wel eens te veel, we kijken ook allemaal vaak genoeg Netflix terwijl we eigenlijk iets anders zouden moeten doen, we hebben last van uitstelgedrag, maken niet altijd de beste keuzes. Maar wat als je zelfsabotage patroon echt tegen je gaat werken? In je relaties, in je geluk, in je werk of in je persoonlijke groei en ontwikkeling? Op zo’n moment is het tijd om je gedrag te gaan observeren en patronen te gaan doorbreken.
Waarom saboteer je jezelf?
Je gelooft dat je datgene niet verdient/dat je niet beter verdient
Diep van binnen heb je de overtuiging dat je het niet waard bent om van jezelf te houden bijvoorbeeld. Dat je het niet verdient om gelukkig te zijn, beter in je vel te zitten, meer flow te ervaren in je leven, die droombaan te krijgen, meer te verdienen, die fijne relatie te hebben. Je bent er misschien wel van overtuigd dat je simpelweg niet meer kunt bereiken dan dit. Die overtuiging zorgt ervoor dat je op een bepaalde manier handelt. Wanneer je op weg bent naar een bepaald doel maar je gedachten in conflict zijn met dat doel, pas je onbewust je acties aan. Je hoofd zet namelijk altijd aan tot doen, niet andersom. Wanneer jij toewerkt naar een lichter en leuker leven maar diep van binnen heb je nog steeds de overtuiging dat je dat niet verdient of dat dat niet voor jou is weggelegd, dan zul je zodra je iets van een doorbraak ervaart of het leven goede dingen je kant op stuurt er alles aan doen om te voorkomen dat dit doorzet. Je innerlijke thermostaat is daar een verlengde van. Iedereen heeft een innerlijke thermostaat. Deze thermostaat heeft een zogenaamde bepaalde temperatuur (figuurlijk gezien) en staat symbool voor hoeveel succes, liefde, geluk, flow, groei, je jezelf gunt. Wanneer je jouw maximale temperatuur bereikt hebt ga je onbewust je gedrag saboteren waardoor je op dat comfortabele en veilige level blijft hangen en niet verder komt. Ergens ben je van mening dat je niet meer verdient of dat het niet mogelijk is om nog meer te krijgen, te ervaren. Je gedachten liggen niet op een lijn met je acties.
Als gevolg van een lage eigenwaarde ben je op zoek naar een quick-fix
Wanneer je een lage eigenwaarde hebt (een negatief beeld van jezelf, weinig zelfrespect) als gevolg van trauma uit je kindertijd ben je onbewust altijd op zoek naar een quick-fix. Naar manieren om je snel beter/goed te voelen. Je wilt snel resultaat zien, merken of voelen. Vroeger toen je klein was ben je jezelf manieren gaan aanleren om om te gaan met vervelende gevoelens in jezelf. Je hebt ervaren dat wanneer je je niet belangrijk of geliefd voelde, of wanneer je eenzaam was of verdrietig, dat je je snel beter voelde door… te gaan eten, videogames te spelen, series te kijken, jezelf op wat voor manier dan ook af te leiden. Deze snelle oplossing wat je voor heel even verlichting biedt is een patroon geworden wat je nu nog steeds in je volwassen leven hebt. In het proces van aan jezelf werken of je leven veranderen komt dit patroon je echter in de weg te staan. Veel van deze processen kosten tijd, energie, inzet en doorzettingsvermogen. Je voelt je nooit meteen goed. Je doet nu het werk en op de lange termijn pluk je er vaak pas de vruchten van. In het begin ben je vaak nog enthousiast en gemotiveerd, maar na een paar dagen of weken neemt die motivatie af. Onderweg komt er vervolgens een moment waarop je getriggerd wordt, er iets gebeurt, en je in je oude patroon schiet. Je voelt je slecht, waardeloos, mislukt, leeg, alleen, niet goed genoeg, teleurgesteld, gekwetst, en je gaat naar manieren zoeken om je NU goed te voelen. Je kiest voor de quick-fix die vaak niet in lijn ligt met je doelen of waar je naartoe wilt.
Zelfsabotage heb je als kind gekopieerd omdat je dat opgroeiend in je thuissituatie hebt gezien
Als kind blijft niet zozeer hangen wat je opvoeders je vertellen en meegeven, maar vooral wat ze doen. En zelfsabotage komt in veel families voor. Als kind kopieer je wat je om je heen ziet, simpelweg omdat je niet beter weet. De acties, het gedrag, maar ook de sfeer en de emoties in je thuissituatie zijn bekend voor je en alles wat bekend is daar beweeg je (onbewust) naartoe. De specifieke patronen die je opvoeders hadden, je kunt ze één op één overnemen. Misschien kun je je herinneren dat je vader of moeder regelmatig een bepaald voornemen of doel had, en dat het hem of haar vervolgens niet lukte om dat doel te bereiken of dat voornemen op te volgen.
Het is een manier om de controle terug te nemen
Controlfreaks, dat zijn we in de kern vrijwel allemaal. En die behoefte aan controle is vaak ook weer te herleiden naar je kindertijd. Misschien heb je een aantal nare ervaringen meegemaakt die je als kind ontzettend hulpeloos deden voelen en wil je dat als mens nooit meer ervaren. Als gevolg daarvan kies je als volwassene altijd voor controle. Het onbekende is voor jou spannend en niet prettig. Wanneer je voor een doel of droom gaat, je een patroon wilt doorbreken of wat het dan ook is, is alles onbekend. Dit proces vraagt overgave en nieuwsgierigheid. Veel mensen kunnen die overgave niet opbrengen omdat ze zich dan hulpeloos of machteloos voelen en out of control zijn. Jezelf saboteren in wat je graag wilt is dan jouw manier om je weer krachtig te voelen en te ondervinden dat je de controle hebt. Zelfs als dat ervoor zorgt dat je jouw doel nooit gaat bereiken.
Je bent bang om te falen of om afgewezen te worden
Angst is ook een belangrijke reden voor zelfsabotage. De angst om te falen of afgewezen te worden en jezelf opnieuw waardeloos en niet goed genoeg te voelen. Allebei vanuit een gebrek aan eigenwaarde. Stel je voor dat het je niet lukt om dat doel te bereiken, of voor die droom te gaan, of stel je voor dat het je niet lukt om die patronen te doorbreken en te groeien in een nieuwe, betere versie van jezelf. De angst voor afwijzing of falen kan vaak veel groter zijn dan je verlangen om te slagen: op die momenten komt zelfsabotage weer om de hoek kijken. Je blijft liever zitten waar je zit dan dat je het risico neemt om te mislukken en weer te voelen: ik kan ook inderdaad niks. Ik ben ook niks waard.
Je hebt angst voor succes
Wat als het wel lukt? Wat als ik wel die nieuwe versie van mezelf kan worden? Wat als ik wel dit diepgewortelde patroon kan doorbreken? Wat als dit plan wel een succes wordt? Wat als ik wel mijn allermooiste leven kan leiden? Je kunt het je bijna niet voorstellen maar een hoop mensen hebben de angst om te slagen. Slagen staat ook gelijk aan de controle verliezen en het onbekende. Je hebt namelijk geen idee wat er dan allemaal gaat gebeuren, hoe je je dan voelt, wat voor consequenties dat succes met zich meebrengt en op welke manieren je leven gaat veranderen. Dat kan spannend en heel oncomfortabel voelen. Zo oncomfortabel dat je onbewust je acties aanpast om weer terug te keren naar je veilige basis.
Het is een gebrek aan zelfbewustzijn
Jezelf saboteren is in veel gevallen ook gewoon een gebrek aan zelfbewustzijn. Vaak is er nog wel een diepere reden, maar wanneer je jezelf niet bewust bent van je eigen gedrag zul je telkens in dezelfde patronen blijven vervallen. Ondertussen vraag je jezelf wel vaak af waarom dingen niet lukken, niet je kant op vallen, waarom alles zo moeizaam gaat, waarom je het altijd ‘verpest’. Zelfbewustzijn, naar jezelf kijken, jezelf gaan observeren, jezelf en je gedrag gaan ondervragen, helpt je inzicht te krijgen in je eigen valkuilen en patronen. De basis om te veranderen.
Inmiddels heb ik ook een blog geschreven over hoe je je zelfsabotage patroon doorbreekt. De blog vind je hier.
Foto: Unsplash
+ show Comments
- Hide Comments
add a comment